marieke

Sinds een tijdje mag ik, als ik aan de beurt ben, een column schrijven voor het opinieblad De Nieuwe Koers. Het is de bedoeling om een boek in bredere context te bespreken. Nog best ingewikkeld, mijn eerste stuk over Benedict Wells was te recensie-achtig. Maar ik ben blij dat ik weer een beetje schrijf – en dat het zelfs geplaatst is. Mijn volgende column gaat over Kolja, de nieuwe roman van Arthur Japin. 

Vooropgesteld, schrijven kan zo therapeutisch zijn als wat. Maar ik krijg kriebels van ‘Was je schrijven een verwerking van ervaringen?’ En: ‘Schrijf je om jezelf te accepteren?’ Die voorzichtige toespelingen naar zelfhulptherapie. Alsof schrijvers louter zichzelf moeten bevrijden in een roman vol zelfreflectie, zonder te communiceren in taal, een brug te slaan naar de lezer. Nu pas, een paar maanden na Een hemel zonder schroeven, begrijp ik de vragen.

Na lang zoeken vind ik het in de kast. Keurig alfabetisch geordend naast PAAZ (Myrthe van der Meer) en Vogelhuis (Eva Meijer). Met mijn roman in de hand loop ik naar een verkoper. ‘Verkoopt het een beetje?’ De man humt wat en roept een collega erbij. ‘Als je in de kast terechtkomt, betekent het dat de stapel verkocht is.’ De vrouw lacht bemoedigend. ‘Helpt dit jou?’ Met rode wangen draai ik me om. Zodra het tweetal andere klanten helpt, maak ik ongezien een foto. ‘Ik dacht dat ik uit de kast was,’ app ik de uitgever.

Als schrijver moet je emigreren uit het vertrouwde, zegt Connie Palmen. In ‘Het drama van de afhankelijkheid’ citeert ze André Gide die zegt: ‘Niets is gevaarlijker voor je dan je eigen familie, je eigen kamer, je eigen verleden – dat alles moet je verlaten.’ Nog steviger vervolgt ze:

Tellen. Streepjes zetten. Op een oude krant, een koffiefilter. Ik kan me zo voorstellen dat ik dat als oude vrouw zou doen. Met een potlood turven. Na vier streepjes een grote haal erdoor. Zo, de vijf gehaald.

Een blog over doodskisten. Wil je nog verder lezen? Oké, ook over een stukje hemel, beloofd! Ik weet niet wat het is, maar ik vind de laatste behuizing een nogal nare. Hoe rationeel ik er ook naar kan kijken, en mezelf steeds kan voorhouden dat je er ‘niets van voelt’, toch blijft het zuurstoftekort in een kist me beklemmen (over beeldspraak gesproken).

Inmiddels ligt ‘Een hemel zonder schroeven’ in de winkel. Met dank aan uitgeverij Cossee wordt het ook breder verspreid (waar ik blij mee ben). Zo nam Arie Kok een foto bij boekhandel Steven Sterk. In de periode dat ik in Utrecht woonde en studeerde, ben ik heel wat keren in zijn winkel (achter de Dom) geweest. Een boekwinkel vol heerlijkheden, met een veelheid aan kunstboeken.

‘Ja ja, het is wat….’ zei mijn zoon (3) onlangs parmantig. Ik reed in de auto, keek van schrik achterom. Sinds dat moment voel ik me minder alleen met mijn ‘grote dingen des levens’.

Na weken hard werken, ploeteren, zweten…. is er goed bericht. De tekst is naar de vormgever! Het inhoudelijke deel is nu voor mij afgerond. En dat is maar goed ook. Soms werd het me teveel, al die versies ‘gecorrigeerd 1’, ‘gecorrigeerd 2’, en ga maar door. Met initialen van diverse redacteuren erbij – en mijn reacties weer retour.